Ο Μ. Αλέξανδρος και το καταραμένο αυγό του φιδιού

Σήμερα θα ήθελα να προσεγγίσω το φαινόμενο της Χρυσής Αυγής και της ανόδου των ακροδεξιών φανφαρονισμών στην ελληνική κοινωνία. Το ερώτημα που εγείρετε είναι ποιοι οι λόγοι ανόδου ενός άλλοτε περιθωριακού, ακροδεξιού κόμματος. Στόχος του άρθρου αυτού δεν είναι στο να επιχειρηματολογήσει για την ακαταλληλότητα (sic) και την προσβολή στην Δημοκρατία ενός τέτοιου κόμματος. Θεωρώ ότι ένα κόμμα νοσταλγών του Ναζισμού δεν πρέπει καν να απασχολεί μια δημοκρατική και καλλιεργημένη κοινωνία.

Ας τα πάρουμε τα πράματα από την αρχή. Η άνοδος της ακροδεξιάς είχε να κάνει πάντα με την παρουσία έντονων  κοινωνικών αντιθέσεων και ανισοτήτων. Τρανό παράδειγμα η άνοδος των Ναζί στην Γερμανία, μετά την οικονομική κατάρρευση την Δημοκρατίας της Βαϊμάρης ως αποτέλεσμα της συνθήκης των Βερσαλλιών. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά παραδείγματα είναι το κόμμα του Λεπέν στην Γαλλία (χώρα με μεγάλη δημοκρατική παράδοση και αγώνες  για την χειραφέτηση των Πολιτών) στις εκλογές του 2002. Προφανώς στην Ελλάδα της κρίσης οι τυπικές συνθήκες ευδοκιμούν για την άνοδο της ακροδεξιάς και με το παραπάνω.

Όμως πιστεύω ότι στην χώρα μας συντρέχουν και πρόσθετες συνθήκες. Αυτή μου η πεποίθηση έχει να κάνει με την εμπειρία μου σε περιφερειακές πόλεις που και εκεί παρατηρείτε μια ροπή σε παρόμοιες ιδεοληψίες του τύπου ‘Μια χούντα θα μας σώσει’, ‘Να μπει η ΧΑ στη Βουλή να τους τρίξει τα δόντια’, ‘Να μας ξεβρομίσουν απο τους ξένους’ κτλ. Πραγματικά στην Αθήνα το κατανοώ το φαινόμενο, αφού οι Πολίτες βρίσκονται μεταξύ σφύρας (ένδεια και εγκληματικότητα) και άκμωνος (λαθρομετανάστες). Αλλά στην επαρχία οπού τα φαινόμενα αυτά είναι υποπολλαπλάσιας έντασης, μου είναι τουλάχιστον δύσπεπτο.

Οι λόγοι θα πρέπει να αναζητηθούν στην ιδιοσυγκρασία και την παιδεία του νεοέλληνα. Από συστάσεως του Ελληνικού κράτους η κύρια αναζήτηση και αγωνία ήταν η ανακήρυξη ηγετών και εθνοσωτήρων. Ο νεοέλληνας παρουσιάζει ένα ημιτελές, ετερόφωτο και ανασφαλές ‘εγώ’ που πληρώνεται μέσω της συλλογικότητας (σόι, παρέα, χωριό κτλ), ανίκανο να ενσωματώσει τον Αριστοτελικό Πολίτη, π.χ. οι Μαυρομηχάληδες σκότωσαν τον Καποδίστρια επειδή αρνούνταν να πληρώσουν φόρους - βοηθώντας στη δημιουργία κράτους- και υποστηρίζοντας τα τοπικιστικά τους συμφέροντα . Κάπου εδώ θα θυμηθώ την προσέγγιση του Σ. Ράμφου που πραγματεύεται ακριβώς αυτό το ζήτημα και αναζητά τις ρίζες του ‘κακού’. Συνοπτικά, η ανατολικότατη (εκφρασμένη μέσω της Ορθοδοξίας) του Έλληνα διαστρεβλώνει την αντίληψη του χρόνου, π.χ. ο Βυζαντινός άνθρωπος είχε καιρό, εκ’του κείρω=κόβω, δηλ. ο χρόνος «κόβετε» κατά το δοκούν. Επίσης αναζητεί την υπέρτατη λύση στην αιωνιότητα, υποδαυλίζοντας το παρών, π.χ. η λογική ότι η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει γιατί αυτή είναι η μοίρα της. Τέλος, ο Έλληνας έχασε τον τρένο της ευρωπαϊκής αναγέννησης (λόγω Τουρκοκρατία) και στην συνέχεια δεν κατάφερε να ενώσει τους Φαναριώτες με τους οπλαρχηγούς, το φράγκο με το τσαρούχι, την Ανατολή και την Δύση. Ουσιαστικά τα παραπάνω γεγονότα δεν βοήθησαν στην πολιτική ενηλικίωση του Έλληνα αφήνοντας σε νηπιακή ηλικία ψάχνοντας πατερούληδες που θα τον πάρουν από το χέρι και θα τον οδηγήσουν μακρυά από τις ατραπούς της Ιστορίας.

Υπό το παραπάνω πρίσμα, συμπεραίνουμε οτι ο σημερινός Έλληνας εγκλωβισμένος στα «προπατορικά» του αμαρτήματα νιώθει ανίκανος να σηκώσει το φορτίο της εξόδου απο την κρίση. Η μη χειραφετημένη προσωπικότητά  και κοινωνικοποίησή του τον οδηγεί να βρει «απο μηχανής θεούς» που θα κάνουν όλη την δουλειά. Οι μπράβοι της ΧΑ θα μπούνε στη Βουλή να κάνουν «ντα» το κάθε λαμόγιο και γω δεν θα χρειαστεί να κάνω πάλι τίποτα (άντε να τους ψηφίσω). Και μέσα σε αυτό το ευθυνοφοβικό σύνδρομο μπορεί να θυσιάσει μέχρι και το υπέρτατο αγαθό της Δημοκρατίας εκκολάπτοντας το αυγό του φιδιού. Όμως είναι περίοδος ευθύνης και πρέπει ο καθένας μας να πιστέψει έστω και την ύστατη στιγμή στον εαυτό του και να πάρει την κατάσταση στα χέρια του ζητώντας λύσεις περισσότερης Δημοκρατίας. Και επιτέλους ας μπούμε στο ρόλο του Μ. Αλεξάνδρου και ας σκοτώσουμε μόνοι μας τον κατηραμένο όφη!